Me Too
een protestbeweging die werkte door de snelle vermeerdering van de klacht
Ik reageer wat vertraagd, ik weet het. Eerlijk gezegd: ik had over #MeToo helemaal niets willen schrijven, want na de tweet van Alyssa Milano in okt. 2017 kwamen de reacties als een tsunami over ons en nog steeds is er een heftige nadeining. Werd onlangs niet Daniele Gatti, de chefdirigent van het Concertgebouw, op staande voet ontslagen vanwege een onderzoek van de Washington Post naar seksueel machtsmisbruik in de muziekwereld? Ook hij werd beschuldigd.
Een andere reden dat ik op deze twitter-hashtag zo laat reageer, is dat ik een beetje zit met die leus ‘Ik ook’. Wat houdt dat in? Er zit een vage algemeenheid in. Waar gaat het over? Kindermisbruik, verkrachting, handtastelijkheid of een knullige versierpoging? Er wordt bijvoorbeeld niet gesproken over situaties waarin vrouwen konden handelen of die waarin ze klem werden gezet.
Machteloos tegen seksuele intimidatie?
Is de vrouw echt zo machteloos tegen seksuele intimidatie? In de vorige eeuw (1975) werd bij Ambo een boekje uitgegeven van de psychotherapeut Dr. Manueel J.Smith Als ik nee zeg, voel ik me schuldig. Wat hieruit valt te leren is dat je tegen manipulatief of intimiderend gedrag nee kunt zeggen. Wie nee kan zeggen stelt grenzen. Alleen wij weten wat we wel en wat we niet willen en kunnen geven. Als je de ander beschuldigt dat hij over je grens is gegaan betekent dat eenvoudig dat er een zwakke plek in die grens van je zat. Dit gaat uiteraard niet op voor kindermisbruik en al het fysieke geweld, waar ook dieren weerloos tegen zijn.
In razend tempo
Me Too heeft een protestbeweging op gang gezet, dat zeker. De machtigen uit de wereld van de kerk, de politiek, de sport, het entertainment en de kunsten kregen ineens te maken met vrouwen en mannen die niet langer voor zich hielden wat hen was overkomen. Me Too vermenigvuldigde in razend tempo en wereldwijd de klacht over het seksueel opdringerig gedrag van deze grote heren. Weliswaar ontbraken vaak de bewijzen en directe getuigen waren er zelden, maar hier werkt het grote aantal.
De wortels van het geweldadige gedrag
Vorige week kwam ik In Trouw ( 7 augustus 2018 ) een artikel tegen van hoofdredacteur Schoonen over een theorie van de Franse antropoloog Jonathan Stieglitz dat vrouwen die door hun man worden mishandeld meer kinderen baren. Een evolutionaire reden van diep geworteld geweld tegen vrouwen volgens de antropoloog. Het bewijs hiervoor is Stieglitz gaan zoeken in Bolivia bij wat het gezondste volk ter wereld wordt genoemd: de Tsimane, een volk van jagers in het Amazonegebied. Mij lijkt er wel wat mis met die gezonde mensen als 85% van hun vrouwen onder geweld hebben te lijden. En inderdaad de Tsimane vrouwen baren veel kinderen. Dat brute optreden van de man heeft alles te maken met de onzekerheid/angst of het kind dat op de wereld komt wel zijn kind is? Zoals de waard is zo vertrouwt hij zijn gasten, niet waar? En reden twee is dat de man veel kinderen wil, dat schijnt zijn status te verhogen, en de vrouw minder. Handig die evolutietheorie, je kunt er veel aan ophangen. Bijvoorbeeld dat dit gewelddadige gedrag geen misdadige ontsporing is, maar diepe wortels heeft.
Wortels verankeren de boom of plant, zoeken naar water, zuurstof en de mineralen die nodig zijn bij groei. In welke grond is de mens verankerd die meent rücksichtslos over de ander te kunnen beschikken? Het lezen van dit artikel zette me achter de pc om iets van mijn gedachten over Me Too te schrijven.
Wie is niet een of meerdere keren in haar of zijn leven, als kind, tiener of volwassene, op een onzedelijke manier betast of misschien erger nog? We waren toen boos, verontwaardigd, diep gekrenkt, beschaamd, voelden ons misschien schuldig en zwegen. We lieten het, zelfs als het zich weer voordeed. Was de macht die tegenover ons stond te groot of maakte de schaamte ons zo klein?
De museumwereld
Me Too klopte eind vorig jaar met lastige vragen ook bij de museumwereld aan. Twee zussen, Anna Zuccaro en Mia Merill, begonnen online een handtekeningenactie om het New Yorks Metropolitan Museum te ‘dwingen’ het schilderij ‘ Thérèse Dreaming” (1938) van Balthus, een Frans- Poolse schilder, te verwijderen. Dit vanwege de pose van het smachtende achterover liggende jonge meisje. (Balthus staat bekend om zijn schilderijen van jonge modellen in wulpse poses)
I put together a petition asking the Met to take down a piece of art that is undeniably romanticizing the sexualization of a child. If you are a part of the #metoo movement or ever think about the implications of art on life, please support this effort.
‘Gezien het huidige klimaat rond seksuele aanranding en beschuldigingen romantiseert het museum zo voyeurisme en de objectivering van kinderen.’ zo klonk het.
Misbruikt de kunstenaar zijn model?
Kunnen kunstwerken van seksuele intimidatie getuigend wel aan het publiek worden getoond? Immers, zo redeneert men, het model is ondergeschikt aan de kunstenaar. Misbruikte de kunstenaar zijn positie om een model in gênante houdingen uit te beelden?
Het museum weigerde het werk weg te halen ondanks de actie die meer dan 100.000 handtekeningen opleverde.
De twee zussen zullen het beslist druk krijgen wanneer ze alle musea onder schot nemen, want door de tijd heen zijn er heel wat spraakmakende naakten tentoongesteld, en vaak heel wat heftiger dan de kunstwerken van Balthus.
Op onze website www.uniquesculptures.nl staan ook erotisch getinte werken. De kunstenaar heeft die vrijheid, en wanneer bij mij een model poseert dan is dat met haar of zijn toestemming.
Ik zou tegen hen, die geobsedeerd zoeken naar seksuele intimidatie in erotische kunstwerken, willen zeggen: Beauty is in the eye of the beholder
Wie kan het nog volgen?
Bij BNN in het programma Spuiten en Slikken kan de tv kijker door een klik binnenstappen in de wereld van drugs, seks, drank en uitgaan. Het wordt allemaal open en bloot zonder enige gêne getoond. Niet gezien door de ogen van een kunstenaar maar door de lens van een filmtoestel dat uiteraard wordt gestuurd door de regisseur. Wat ik zag waren onzekere jonge mensen, tieners en twintigers, die met een camera op hen gericht een heel gemakkelijk doelwit voor manipulatie zijn. Als dit geen intimidatie is...
Wie weet zien we hen over korte of langere tijd terug bij #MeToo.